Czym jest fuga i jaką pełni funkcję w przypadku płytek w łazience i kuchni?

Fuga jest to nic innego jak szczelina pomiędzy płytkami, kamieniem, cegłami itp. wypełniona zaprawą. Powszechnie jako fugę określa się właśnie zaprawę do wypełniania tych szczelin i takie też nazewnictwo przyjmiemy w dalszej części niniejszego artykułu.

Fuga ma za zadanie wypełnić szczelinę oraz ją uszczelnić. Ponadto, nie można zapomnieć o jej charakterze estetycznym. Ale po co w sumie zostawia się szczeliny pomiędzy np. płytkami? Każda konstrukcja budowlana pracuje tak samo jak materiały, które są jej elementami. Płytki pracują pod wpływem naprężeń oddziaływujących bezpośrednio na płytkę (np. chodząc po niej) ale też pośrednio - na mur lub strop, na których te płytki są przymocowane. Nie bez znaczenia są również warunki atmosferyczne oddziaływujące na płytkę tj. temperatura czy też wilgotność. Wszystko to powoduje, że w przypadku gdybyśmy nie zastosowali fug między płytkami to na skutek oddziaływań na nie mogłyby z czasem popękać.

Na dzień dzisiejszy na rynku mamy ogromny wybór rodzajów fug do płytek, ich kolorów i zastosowań.

W zależności od rodzaju zastosowanego materiału (płytek ceramicznych, gresowych, kamienia itp.) oraz od warunków ich pracy można wskazać takie rodzaje fug jak:

- fugi cementowe

- fugi cementowe uszlachetniane

- fugi hybrydowe

- fugi epoksydowe

- fugi sylikonowe

- fugi akrylowe

Fugi cementowe królują na rynku od dawna. Składają się z cementu, wody i kruszywa. Cechują się niestety dużą nasiąkliwością, więc nie można stosować ich na zewnątrz (na tarasach, balkonach) oraz w pomieszczeniach mokrych (np. łazienka). Dziś wypierana na poczet fug cementowych uszlachetnionych.

Fuga cementowa uszlachetniona to ulepszona wersja zwykłej fugi cementowej. Uzyskuje się ją poprzez dodatek różnego rodzaju uszlachetniaczy, które często są tajemnicą producenta. Wśród uszlachetniaczy można wskazać np. polimery (tworzywa sztuczne). Takie fugi są bardziej odporne na ścieranie i wilgoć, szybciej schną i wiążą, są lepiej chronione przed grzybem i pleśnią. Mogą być już stosowane na różnych podłożach i do prawie każdej okładziny. Występują w szerokiej palecie barw, często również z sylikonami o tej samej barwie, dzięki czemu fugi i silikon mogą być praktycznie niewidoczne na wybranych przez nas płytkach i komponować się z aranżacją np. łazienki.

Fugę hybrydową można zaliczyć do fug ceramicznych uszlachetnionych. Została „wynaleziona” przez firmę Kerakoll jako fuga cementowa z dodatkiem żywicy. Fuga charakteryzuje się hydrofobowością, niezwykle niską chłonnością wody, wysoką twardością powierzchni, podwyższoną odpornością na najczęściej spotykane substancje kwasowe i całkowitą jednorodnością koloru. Świetnie nadaje się do łazienek, w szczególności kabin prysznicowych. Do jej wad można zaliczyć wyższą cenę w stosunku do innych fug cementowych uszlachetnionych.

Fuga epoksydowa, nazywana również fugą żywiczną, jest nowoczesnym materiałem wykorzystywanym w budownictwie do wypełniania spoin między płytkami. Jej podstawą jest żywica epoksydowa, która w połączeniu z utwardzaczem tworzy mocny i odporny materiał. Fugi epoksydowe są odporne na wahania temperatury, są niechłonne dzięki czemu świetnie zabezpieczają powierzchnię przed występowaniem grzyba i pleśni. Do wad tego rozwiązania zaliczyć można trudniejszą aplikację co przekłada się na wyższą cenę wykonania tych fug. Ponadto, występują w uboższej wersji kolorystycznej niż przykładowo fugi cementowe.

Fugi sylikonowe jest to nic innego jak sylikon sanitarny. Jest świetnym uzupełnieniem fug np. cementowych gdyż wielu producentów ma w swojej ofercie oba produkty w tej samej określonej palecie barw. Sylikon powinien być stosowany zamiast fugi cementowej na łączeniach ścian i ścian z podłogą, a więc w tym miejscach, które narażone są na największe naprężenia. Ponadto silikony powinny być stosowane przy urządzeniach sanitarnych. W niektórych przypadkach np. domu drewnianego, gdzie drewniana posadzka (lub z płyt OSB) ulega większym odkształceniom pod wpływem sił, sylikony mogą w całości być wykorzystywane do fugowania płytek. Do ich zalet zaliczyć można również fakt, że całkowicie zabezpieczają posadzkę przed migracją wilgoci. Sylikony należy dobierać pod kątem materiału jaki mają uszczelniać.  Można spotkać się z podziałem na silikony kwaśne i neutralne. Fugi silikonowe o odczynie kwaśnym charakteryzują się doskonałą przyczepnością do szkła, glazury i emalii. Jednak, w kontakcie z niektórymi metalami o odczynie zasadowym mogą powodować korozję. 

Fuga akrylowa jest wykonana z mieszanki wody, żywicy i proszku marmurowego lub wapna. Jest elastyczna, łatwa w aplikacji i może być stosowana wewnątrz i na zewnątrz budynków. Do wad można zaliczyć jej mniejszą odporność na wilgoć i ścieranie niż w przypadku fugi epoksydowej, co oznacza, że może być mniej trwała w pomieszczeniach o wysokim natężeniu ruchu, takich jak łazienki i kuchnie. Jest również mniej hydrofobowa niż sylikon, dlatego nie powinno się jej stosować pod prysznicem i w miejscach mokrych.

W praktyce akryle stosuje się najczęściej na łączenie płytek z sufitem, łączenie ościeżnic okiennych z glifem czy też łączenia sufitu ze ścianami.